سویدن در قرن بیستم

جنگ جهانی اول و دوران بین دو جنگ جهانی

در شروع جنگ جهانی اول، در سال ۱۹۱۴ کشور های شمالی قراردادی را امضاء کردند تا بیطرف بمانند و از هیچ جناحی در جنگ طرفداری نکردند. جنگ جهانی اول بین سالهای ۱۹۱۴ – ۱۹۱۸ جریان داشت.

در سال ۱۹۲۲ نخستین مرکز علمی مطالعات نژادی در جهان در کشور سویدن تاسیس شد. این مرکز به بررسی تفاوت نژادی میان بشر می پرداخت. از این رو مرکز ملی بیـولـوژیـک نژادی نام گرفت. این مرکز در سال۱۹۳۴ در تصویب قانونی دست داشت که بر اساس آن هزاران نفر به این عنوان که نژاد پست دانسته شدند، بر خلاف میلشان نازا شدند. با رشد نازیسم در آلمان، نژاد پرستی علمی مورد انتقاد جدی قرار گرفت. در جریان دو جنگ جهانی این اندیشه که انسانها بر اساس ریشه و نژادشان ارزشهای متفاوتی دارند پیامدهای سیاسی و انسـانـی وحشتناکی از خـود در سـراسـر اروپا به جـای گـذاشت.

در سال ۱۹۳۱ رکود بزرگ اقتصادی دامن سویدن را فرا گرفت. این رکود در سال ۱۹۲۹ با بحران بازار سهام در شهر نیویارک ایالات متحده آغاز گردیده و بعـداً به تمـام دنـیا سرایت کرد. بحران مذکور به بیکاری، اعتصاب ها و تظاهرات انجامید. سـویـدن در این جریان بیمۀ بیکاری و حق استفاده از رخصتی بهتری را بنا نهاد. به متقاعدین تقاعد خوبی داده میشد.

در دهۀ ۱۹۳۰ زندگی برای زنـان و اطفال بهتر شد. زنان که دارای فرزند بودند مراقبت های صحـی و پـول بیشـتر دریـافـت میـکردنـد. علـت این کمـک هـا ایـن بـود که دولت سویـدن میخـواست تا مـیزان زاد و ولد در کشـور افـزایـش یـابـد. ولادت زنان بطـور رایـگان در شفاخانه ها صورت میگرفت. دولت مراکز صحی برای اطفال تأسیس کرد و خانه های خوبتری برای فامیـل های که طفـل داشتنـد ساخت. استخدام کنندگان دیـگر حـق نداشتند زنان حامله را منفک کنند.

توافق در بین جانبان بازار کار

تغییرات عمدۀ در بازار کار بـوقــوع پیـوسـت. از دهـۀ ۱۹۰۰ الـی ۱۹۳۰ مجادله روی معاشات، ساعات کاری و وضعیت محیط کار در بین استخدام کنندگان و کارمندان یک امر عـادی بـود. اما در سـال ۱۹۳۸ LO (اتحادیۀ کارگران) و SAF (اتحـادیـۀ استخـدام کنندگان) در مـورد چــگونــگی کار و مصالحـه در آینده توافـق کردند. آنها قراردادی را به امضاء رساندند که بنام قرارداد Saltsjöbaden یاد میشـد. همـکاری بین استخدام کنندگان و کارمندان رول بسیار عمده را در رشد اقتصاد سویدن بازی کرد.

جنگ جهانی دوم

جنگ جهانی دوم در سـال ۱۹۳۹ آغاز شد. در جریان جنـگ، هتلر و نازی ها بیش از پنج میلیون یهودی و صد ها هزار روما، کمونست ها، همجنس گرایان و معلـولـین را به قـتل رسـاندند. وقتی جنگ جهانی دوم آغاز شد، سویدن قراردادی را امضاء کرد که بیطرف بماند و از هیچ جناحی در جنگ دفاع نکند. سویدن به پناهندگان دنمارک، ناروی و کشور های بالتیک کمک کرد. سویدن ۷.۵۰۰ یهودی دنمارکی را پذیرفت که در غیر این صورت به آلمان فرستاده میشدند.

در جریان جنگ جهـانـی دوم و پس از جنگ، سـویـدن مـورد انتقـاد قرار گرفت که اقدامات بیطرفانه نداشته، به ویژه به دلیل اینکه نازی ها مجاز انتقال سربازان و سلاح از طریق کشوررا داشتند.

بعد از جنگ جهانی دوم بسیـاری از کشـور هـا بـرای جلـوگیـری از جنـگ دیگر، ملل متحد (UN) را ایجاد کردند.

اروپا بعد از جنگ جهانی دوم

بعد از جنگ جهانی دوم اروپا به دو بخش اروپای شرقی و غربی تقسیم گردید. اروپای شرقی تحت کنـترول کمـونسـت ها قرار گرفت که در آنجـا اتحاد جماهیر شوروی در بسیاری موارد قدرت تصمیم گیری داشت.

اروپای غربی و امریــکا پیمـان ناتو را تأسیس کردند که یک سـازمـان نظامی است و هدف از آن دفاع از اروپای غربی در مقابل کمونسیم بود. تهدید های را که در بین اروپای شرقی و غربی وجود داشت جنگ سرد می نامیدند.

در سال ۱۹۶۱ دیوار برلین اعمار شد تا از فرار مردم از آلمان شرقی که در جریان جنگ سرد تحت قلمرو دولت دکتاتوری کمونسیتی بود جلوگیری شود. مردم که در آنجـا زندگی میـکردند حـق نداشتنـد کشور خود را ترک کنند. قبل از اینکه دیوار اعمار گردد، تعداد زیادی مردم از برلین شرقی به برلین غربی فرار کردند. در جریان جنگ سرد در اروپا دیوار برلین سمبول جدایی بود. این جدایی تا سال ۱۹۸۹ که دیوار برلین فرو ریخته شد دوام کرد. این اتفاق، سقوط دیوار برلین نام گرفت.

سویدن از سال ۱۹۶۰ الی ۲۰۰۰

در دهـۀ ۱۹۶۰ سـویـدن از اقتصــاد قـوی برخـوردار شـد. مراقبت اطفال، مراقبت صحی و مراقبت بزرگسالان توسعه یافت. به مأمـورین اجـازۀ چهـار هفته رخصتی داده شد. سـویـدن به یک کشـور مدرن تبدیل شد که میتوانست برای اتباع خود زندگی خوبی فراهم نماید. امنیت اجتماعی، امکان دریافت غذا، مـکان و کار وجـود داشت. این امنیت اجتماعـی را رفـاه سـویـدنـی می نامنـد. در سـال ۱۹۷۴ قـانـون جـدیـدی به تصـویب رسید که بر اساس آن تمام قدرت دولت باید از مردم نشأت بگیرد. پادشاه هنوز هم باید در مقـام رئیس اجرائیه، رأس کشـور باقی بمانـد اما تمام کار های سیاسی توسط دولت و پارلمان انجام شود.

پس از قـانـون جـدیـد کارل گوستاو شـانـزدهـم اولین پادشاه سویدن شد. در سال ۱۹۸۰ قانـون تغییر کرد طوریکه یک زن هم بتـوانـد پادشاه شود. بدین معنی که شاهدخت وکتوریا (Viktoria) به جای برادر کوچک خود شاهزاده کارل فلیپ جانشین پادشاه شد.

در سال ۱۹۷۹، قیمت نفت با تصمیـم سـازمـان اوپک (سازمان کشور های صـادر کنندۀ نفت) بالا رفت. گران شـدن نفـت باعـث بحران اقتصادی در کشور های غربی شد.

در سـال ۱۹۸۶، نخست وزیر سویدن، اولوف پالمه (Olof Palme) به قتل رسید. علت قتل وی تا هنوز نا معلوم است.

آغـاز دهـۀ ۱۹۹۰ دوران بی ثباتی در اروپـا بود. ســویـدن به بحران بانکی و پولی دچار شد. تعداد زیاد مردم کار خود را از دست دادند. بسیـاری از شرکت ها بسته شد. وضعیت اقتصادی کشور بد شد.

در سـال ۱۹۹۴، مردم سـویـدن طی همه پُرسی تصمیم گرفتند تا سـویـدن عضو اتحادیۀ اروپا (EU) شود.

در سـال ۲۰۰۳ انا لیند (Anna Lindh) وزیر خارجـۀ سـویـدن کشتـه شد. قاتل وی قاتل وی به حبس ابد محکوم شد.

در جـریان قرن بیستم بحران های اقتصـادی متعـددی بوقوع پیوست که بر اقتصاد جهان تأثیرات عمده گذاشت.

در حوالی سال ۲۰۰۰، سقـوط سکتـور فناوری اطـلاعـات (IT-kraschen) اتفاق افتاد. این به این معنـی بـود که چنـدین شرکت فنـاوری اطـلاعـات ورشکسته شدند. این به خاطر گمانه زنی های شدید بود که موجب رقابت در بازار سهام شد.

در حـوالـی سـال ۲۰۰۸، قیمـت گذاری بیـش از حـد و قـرض هـای جـبران ناشـدنـی در بازار مسـکن ایالات متحــده باعث بحران اقتصادی شد. این بحران به ورشکستگی چـندین کشـور دیگر (آیسلند، یونان، اسپانیا) منجـر شد و تأثیرات آنرا تا امروز (۲۰۱۷) میتوان احساس کرد.

در سال ۲۰۱۰، اروپا به بحران اقتصـادی قرضه ها دچـار شـد که تا امروز (۲۰۱۷) ادامه دارد. این امر باعـث مصـرف بیش از عـایـد در بسیـاری از کشورهای اتحـادیـه اروپا شد و بحـران به چندین کشور در اروپا گسترش یافته است.